Período Romano e Altomedieval
Os romanos deixaron as súas pegadas en Amoeiro a través de dúas vías, a que conectaba Aquae Flaviae (Chaves) con Lucus Augusti (Lugo), e a que comunicaba a anterior localidade portuguesa con Iria Flavia (Padrón). Os miliarios, lares viais ou aras sinalizadoras marcaron este tránsito, quedando na actualidade só unha delas no municipio: a de San Xiao, que se atopa na Capela do lugar e realiza a curiosa función de pila bautismal. A de Cornoces, que se atopa actualmente no Museo Arqueolóxico de Ourense, data do ano 79 da era cristián, unía Chaves con Padrón e, ao parecer, estaba ó pé do portal da reitoral e usábaa o crego -Sixto Rodríguez como banqueta-poio e para subirse ó cabalo.
A calzada romana, de arredor de 300 metros de lonxitude, que comeza despois da Ponte de San Fiz, xa en territorio do concello veciño de Maside, é un magnífico exemplo da contibución viaria romana. Máis aló destes restos, pouco queda na nosa terra dos restos romanos.
Artigo sobre o broche de cinto de As Pereiras
Entrando no período altomedieval, son salientables os achados atopados no xacemento arqueolóxico de As Pereiras (Figueiras). Neste lugar, de orixe romano, a posterior ocupación sueva ou hispano-visigoda deixaron mostras de actividades agrícolagandeiras e pastoriles. Así, entre o numeroso material atopado destacan un forno cerámico de dúas pezas e un broche de cinto en bronce; este broche, de grande valor e datado entre os séculos V e VII, está actualmente no museo arqueolóxico, e debido á súa relevancia axúntase un artigo sobre o mesmo, así como a súa imaxe no carrousel fotográfico que aparece baixo esta sección.
Adicionalmente, o alxibe situado no alto do Castro do Formigueiro (de forma cadrada, con varios metros de profundidade e protexido actualmente cunha reixa para evitar accidentes; ver carrusel de imaxes inferior) e a gravura medieval en pedra dunha grande espada na mesma zona son, así mesmo, notables vestixios desa época.
Finalizando a época medieval, debe realizarse una reseña especial para as pontes. A este respecto, destaca a Ponte de San Fiz, situada sobre o río Barbantiño entre Amoeiro e Maside que se empregou como vía de comunicación con Santiago; está documentada a súa reparación no século XIII, descoñecéndose a súa orixe concreta; durante as obras de construción do ferrocarril entre 1930-40 foi danada por actuacións vandálicas dos operarios. Tamén se construiu a Ponte de Mandrás sobre o mesmo río, situándose neste caso na fronteira con Cea; tampouco hai unha datación concreta desta ponte medieval, aínda que se se sabe que foi enlousada no s. XVIII. Por último, citamos a Ponte dos Frades de orixe medieval e asentada sobre o regato do Formigueiro; esta obra medieval foi derruída en 1.934 para construír a estrada de Porta do Prado a Parada, e ademais é un referente xeográfico nas obras de Otero Pedrayo O Vello e mailo río, Os Camiños da Vida e mesmo un verso dun poema de Bocarribeira.
