Período Prerrománico Castrexo
A falla de investigacións que profundan nesta época, os castros e petróglifos, así como diversas nomenclaturas que se manteñen na actualidade, son testemuñas actuais daqueles días.
A abundancia de asentamentos castrexos nos Chaos de Amoeiro é, probablemente, a base de que se alcumara a este amplo espazo xeográfico como Terra de Castela. No municipio de Amoeiro hai castros en A Poboanza, Fontefría, Igrexa de Cornoces, San Xiao, As Taborelas ou Agro de Centeas, Vendanova e O Formigueiro.
Os restos de construcións son escasos, e precísase de excavacións arqueolóxicas para aumentar o seu coñecemento. No Formigueiro permanecen rochas marcando un semicírculo da típica casa castrexa e, sobre todo, abundan restos de petróglifos, entre os que destaca o asentado actualmente na fachada da ermida de O Formigueiro, que é único en Galicia pola presenza dun xinete na reata de cabalos que figura na lousa; este fermoso e singular relevo é obxecto de publicacións e constitúe na actualidade a identidade corporativa municipal. No mesmo núcleo poboacional existen máis petróglifos, uns incrustados en construcións e outros en xardíns particulares.
Tamén hai lousas castrexas en Fontefría e San Xiao (a primeira incrustada no muro dunha fonte e a segunda na parede da capela), e figuras deste tipo nunha casa particular da última poboación citada.
